آشنایی با بام سبز
تعریف بام سبز
بام سبز در معماری و شهرسازی به عنوان یک رویکرد نوین محسوب میشود و مفهومی است که برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار شهری است انسانها همیشه به دنبال فضای سبز بوده اند و بام سبز یکی از راهکارهای ایجاد فضای سبز در محیط شهری محسوب می شود هرچند ما در ایران دارای هوای گرم و خشک هستیم اما همچنان این فناوری قابلیت اجرا در ایران را دارد بام سبز به بامی گفته میشود که گیاهان روی سطح آن رشد کرده اند یعنی بخشی یا همه بام را گیاهان تشکیل داده‌اند
اهداف ایجاد بام سبز
اهداف ایجاد بام سبز به اهداف سازنده سازه برمی‌گردد بام سبز می تواند برای دور هم جمع شدن افراد و تفریح و لذت بردن آنها که در نهایت منجر به حفظ سلامت جسم و روح و روان ساکنین می شود
اما یکی دیگر از اهداف بام سبز برای کشت مواد خوراکی سبزی و صیفی جات می باشد یا می تواند برای اهداف آموزشی صرفه جویی اقتصادی آب و برق ق داشته باشد که در نهایت منجر به ایجاد ارزش های اقتصادی و معنوی می گردد
از طرفی ممکن است ما بام‌سبز ای داشته باشیم که هدف سازنده آن زیباسازی منظر سازی زیباسازی شهری کمک به محیط زیست کمک به پاکسازی و تصفیه هوا داشته باشد که منجر به بهبود شرایط اکولوژی و حفظ زیبایی های طبیعی می شود
تاریخچه بام سبز
در کل معلوم نیست که ایده بام سبز مربوط به کدام دوره می شود اما منشأ آن باغ‌های معلق بابل می باشد که مربوط به ۶۰۰ سال قبل از میلاد که این باغ ها روی ۵ بام ایجاد شده اند و روی آن میوه درخت و گل کشت شده است
اما بعد از آن در قرون وسطی و رنسانس توی فرانسه و ایتالیا نمونه‌هایی از باغبان دیده شده است در سال ۱۶۰۰ میلادی یک آلمانی تراس خونه خود را به باغچه تبدیل کرده و بعد از آن در آلمان و روسیه بام سبز گسترش پیدا کرد آن چیزی که به عنوان بام سبز مدرن در حال حاضر داریم به سال ۱۹۶۰ میلادی برمی گردد و بعد از آن بام سبز به کشورهای آمریکایی و اروپایی و سایر نقاط جهان گسترش پیدا کرده است
مزایای بام سبز
مزایای بام سبز به سه نوع اجتماعی اقتصادی و زیست محیطی تقسیم بندی می شود
مزایای اقتصادی
کاهش تبادلات حرارتی
هزینه راه اندازی اولیه بام سبز و ساخت و ساز آن بالاست ولی در گذر زمان منجر به صرفه جویی اقتصادی میشود گیاهان با استفاده از سایه اندازی باعث خنکی هوا می شود از طرفی دیگر پوشش گیاهی منجر به حفظ دمای ساختمان در زمستان می گردد و وزش باد دمای ساختمان را دریافت می کند و مانع از هدر رفتن گرما می شود
افزایش طول عمر مصالح
بام سبز به عنوان یک عایق می تواند منجر به حفاظت از مصالح ساختمان و افزایش طول عمر آن گردد
افزایش فضای مفید ساختمان ها
در بسیاری از ساختمانها بام سبز به جای فضای سبز استفاده می شود که نقش حیاط یا همان باغچه های قدیمی را دارد
عایق صوتی
چون که خاک می تواند امواج با فرکانس پایین را جذب کند و گیاه می تواند امواج با فرکانس بالا را جذب کند پس میتوان گفت که بام سبز می تواند به عنوان یک عایق صوتی عمل کند مثلاً جاهایی مانند فرودگاه‌ها که سر و صدا زیاد است می توان از بام سبز استفاده کرد
مزایای زیست محیطی
مدیریت رواناب ها
بام سبز از روان شدن آبهای باران و سیلاب ها با استفاده از پوشش گیاهی و خاک باعث جذب آب می شود و از روان شدن آب ها جلوگیری می کند
کاهش اثر گرمای جزیره ای
شهرها به علت سیاه و خاکستری بودن بافت آنها باعث افزایش دمای هوا می شوند و با وارونگی هوا روبه‌رو می‌شویم که کاشت گیاه روی بام باعث خنک شدن هوا میشود و دمای هوا کاهش پیدا میکند
پاکسازی هوا
از طرف دیگر همه ما می دانیم که گل و گیاه اکسیژن تولید میکنند و دی اکسید کربن را جذب می کنند که در تصفیه هوا نقش بسزایی دارند
بازگرداندن زیست بوم جانوری به شهرها
بام سبز باعث می شود که پرندگان حشره ها و جانورانی که قبلاً در آن اکوسیستم زندگی می‌کرده‌اند به آن زیستگاه برگردند و اکوسیستم به تعادل برسد
مزایای اجتماعی
زیباسازی محیط شهری
بام سبز با استفاده از گلها و گیاهان باعث زیباتر شدن شهرها می‌شوند
ایجاد فضاهای جمعی
بام سبز می تواند مانند باغچه یا حیاط عمل کند پس می‌تواند منجر به ارتباط بیشتر ساکنین ساختمان گردد
ایجاد فضای مطبوع تفریحی
از طرفی بام سبز می تواند به عنوان یک فضای تفریحی باشد و نقش پارک را داشته باشد مثلا میتوان در بام سبز باربیکیو و سایر وسایل بازی نصب کرد و در زمان تفریح از آنها استفاده کرد
معایب بام سبز
- هزینه اولیه بالای ایجاد بام سبز
- عدم ضدآب بودن مواد غیر استاندارد مورد استفاده و آسیب به سازه
- استفاده نادرست از گیاهان با ریشه عمیق و آسیب به سقف
- عدم استحکام ساختمان های قدیمی برای تحمل وزن سازه بام سبز
از معایبی است که ممکن است در اجرای بام سبز اتفاق بیفتد