اجرای بام سبز و روف گاردن بهتر است در هنگام طراحی و ساخت ساختمان ایجاد و انجام شود اما روی ساختمان های ساخته شده هم این مورد امکان پذیر است.
مراحل اجرای بام سبز 11 مرحله است:
اجرای بام سبز و روف گاردن: شیب بندی بام و تعبیه آبراه ها
- شیب بندی مناسب هدایت آب: در بام های مسطح لازم است تا شیب بندی مناسبی صورت گیرد.
- تعداد کافی آبراه: لازم است تعداد مناسبی آبراه تعبیه کرده باشیم تا در صورت بارش باران، آب ها تخلیه شده و روی بام نماند تا منجر به خرابی بام نشود.
- تناسب با سطح و هندسه سقف: شیب بندی و تعداد آبراه ها ارتباط مستقیم با شکل بام دارد. مثلا بام مربع شکل، مستطیل شکل، ذوزنقه شکل یا هر شکلی که هست لازم است شیب بندی بر اساس آن صورت گیرد تا آب به صورت کامل از سقف خارج شود.
اجرای بام سبز و روف گاردن: اجرای لایه های عایق رطوبتی و عایق حرارتی
- عایق حرارتی: این عایق برای هر بامی لازم نیست چرا که خود بام سبز نوعی عایق حرارتی است و لذا در آب و هوای مناطق معتدل بام سبز و نوع گیاهی که کاشته شده، به عنوان بام سبز عمل می کند. پس در بعضی مناطق بسته به آب و هوای منطقه نیاز است که اجرا کنیم که بیشتر در در اقلیم معتدل از آن استفاده می کنیم.
- عایق رطوبتی: یک جزء بسیار اصلی از اجزای بام سبز است که لازم است همه بام ها این عایق را داشته باشند که از نفوذ و انتقال و نشت آب به سقف جلوگیری کنند.
استاندارد ملی ایران در استاندارد 3877 به نصب عایق رطوبتی پرداخته است که در مورد نصب و اجرای آن توضیح داده است.
اجرای بام سبز و روف گاردن: عایق رطوبتی
عایق رطوبتی به دو نوع اصلی تقسیم بندی می شوند:
- عایق پلی اتیلنی
- عایق پایه قیری
هر دو این عایق ها در بام های ساخته شده و بام های جدید الاحداث قابل انجام می باشد که در ایران از نوع دوم یعنی عایق پایه قیری یا همان قیرگونی استفاده می شود.
عایق پایه قیری دارای انواع ضد نفوذ ریشه بوده که این دلیل بر عدم استفاده از لایه ضد ریشه نمی شود. در عایق های قیری تشخیص محل نشت رطوبت راحت تر بوده در صورتی که در عایق های پلی اتیلنی، آسیب به بام مشخص نبوده و مجبوریم کل آن را تعویض کنیم ولی در عایق های قیری فقط همان قسمت تعمیر یا تعویض می شود.
اجرای بام سبز و روف گاردن: اجرای لایه محافظ ضد ریشه
برای اجرای بام سبز و روف گاردن این لایه باید به چند نکته توجه کنیم. لایه محافظ برای این است که ریشه به عایق رطوبتی و سایر لایه ها نفوذ نکند. لایه ضد ریشه باید کل سقف را بپوشاند که البته در بام سبز درجا و نیمه فشرده این مورد باید انجام شود. البته اگر بام سبز نیمه فشرده که جعبه ای باشد، در واقع لازم نیست که کل سقف را محافظ ضد ریشه بزنیم، چون جعبه ها باید محافظ ضد ریشه داشته باشند.
اما اگر ما از بام سبز گسترده یا فشرده استفاده می کنیم، تمام سقف باید محافظ ضد ریشه داشته باشد، به خصوص محل هایی که محل نفوذ یا اتصال هستند مثل کنار آبراه ها که یک شکاف برای آبراه یا لوله ایجاد شده حتما باید لایه ضد ریشه وجود داشته باشد تا ریشه به آن مکان ها نفوذ نکند. برای لایه ضد ریشه باید از مواد خوب استفاده کنیم. حتی اگر لازم است این مواد را چند بار آب بندی کنیم، یعنی چند لایه محافظ ریشه داشته باشیم.
اجرای بام سبز و روف گاردن: لایه محافظ ضد ریشه
اگر زمانی در حال ساخت هستیم و به دلایلی ساخت ادامه پیدا نکند و وقفه چند ماهه ایجاد شود، باید حتما در این زمان از لایه ضد ریشه محافظت کنیم و نگذاریم آسیب ببیند، چرا که اگر این لایه آسیب ببیند باید بعداً تمامی لایه ها را بشکافیم و آن را تعمیر کنیم. همچنین باید در انتخاب گیاهان بام سبز دقت کنیم و گیاهانی که ریشه عمیقی دارند را انتخاب نکنیم و در صورت انتخاب این گیاهان باید لایه ضد ریشه را افزایش دهیم و در این زمینه مطالعه کنیم تا گیاه به لایه رطوبتی ما آسیبی نزند.
یک سری استاندارد و ضوابط داریم که در بام سبز گسترده برای انتخاب مصالح استاندارد DIN 18531-2 و برای طراحی و اجرا استاندارد DIN 18531-1 و در بام سبز فشرده برای طراحی و اجرا استاندارد DIN 18185-10 و برای انتخاب مصالح استاندارد DIN 18195-2/5 استفاده می شود که برای اجرای بام سبز باید این استانداردها را مطالعه کنیم.
نکات لازم اجرای بام سبز و روف گاردن
علاوه بر این استانداردها و ضوابط اجرای بام سبز، باید به نکات دیگری هم توجه کنیم:
- ژئوتکستایل ها با تراکم حداقل 300 گرم در متر مربع باید 2 میلی متر ضخامت داشته باشند. اگر تراکم کمتر از 300 گرم در متر مربع و ضخامت کمتر از 2 میلی متر باشد، به عنوان لایه محافظ کارایی ندارند.
- اگر برای عایق از پنل هایی از جنس گرانول لاستیکی استفاده می کنیم، ضخامت آنها باید حداقل 6 میلی متر و اگر از پنل هایی از جنس گرانول پلاستیکی استفاده می کنیم، ضخامت آن ها باید حداقل 4 میلی متر باشد.
- مصالح لایه های محافظ باید باهم و با عایق بندی سازه سازگاری داشته باشند و لایه ها همدیگر را نقض نکنند.
- همچنین لایه محافظ ضد ریشه باید در برابر فشارهای مکانیکی، حرارتی و شیمیایی مقاومت داشته باشد. مثلا زمان استفاده از ملات، بتن و سیمان و در زمان برخورد آب با آنها، بر اساس ترکیبات شیمیایی، کربنات صادر می شود که لایه باید در برابر آن مقاوم باشد.
- لایه های محافظ باید روی هم همپوشانی داشته باشند و حداقل 10 سانتی متر روی هم قرار بگیرند. همچنین زمانی که فشار روی این لایه زیاد است، باید یک لایه ضد ریشه دیگر اضافه کنیم و این لایه ها نباید کنار هم کنار هم باشند و باید هم پوشانی داشته باشند و اگر فشار زیاد شد، دوبل شوند.
- لایه های محافظ سیمان دار ممکن است که کربنات صادر کنند و منجر به تولید شوره شوند و به لایه محافظ آسیب برسانند.
اجرای بام سبز و روف گاردن: دلایل تولید شوره
ممکن است بعضی از بام های سبز، لایه محافظ آنها منجر به تولید شوره شود و شوره به بام سبز آسیب برساند. شوره دو علت اصلی دارد. یکی اینکه از لایه های محافظ سیمان دار استفاده کنیم که در صورت برخورد با آب کربنات آن حل می شود و منجر به تولید شوره می شود یا اینکه ما در کناره ها و جداکننده ها از ملات بتنی استفاده کرده ایم که برای آن راه کارهایی وجود دارد.
اجرای بام سبز و روف گاردن: محافظت در برابر شوره زدگی
برای محافظت از شوره زدگی می توانیم راه کارهای زیر را انجام دهیم.
- در لایه زهکش در لبه بام و لایه ضد ریشه از مواد آهکی برای نصب استفاده نکنیم.
- در صورت استفاده از محافظ بتنی باید نسبت به محدود کردن میزان تولید کربنات اقدام کنیم که می توانیم این ملات ها یا بتن ها را رنگ کنیم و یا با فویل بپوشانیم تا با برخورد با آب تولید شوره نکند.
مطالب مرتبط
انتخاب و کاشت گیاهان مناسب بام سبز
بستر کاشت گیاه در روف گاردن و بام سبز