روف گاردن چیست
در واقع، روف گاردن یا باغ بام، نوعی فضای باز است که بر روی پشت بام خانه ساخته میشود و شامل گیاهان، درختان، گلها و گیاهان دیگر است. این فضا معمولاً با استفاده از سامانههای آبیاری و دکوراسیون مناسب، به یک فضای سبز و دلپذیر تبدیل میشود. روفگاردنها به دلیل دارا بودن فضای بیشتری برای کشت گیاهان، میتوانند به عنوان باغچه اضافی خانه مورد استفاده قرار گیرند و به عنوان یک منبع غذایی سالم و طبیعی برای خانواده مفید باشند. همچنین این فضا به عنوان یک محیط دلپذیر برای استراحت، گذراندن وقت با خانواده و دوستان و حتی برگزاری مراسمهای خصوصی مانند عروسی و مهمانیها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
مراحل اجرای روف گاردن
اجرای یک روفگاردن بسته به ابعاد، محیط و نوع پروژه ممکن است متفاوت باشد. در ادامه، به برخی مراحل کلی اجرای روفگاردن اشاره میکنم:
۱. بررسی و ارزیابی نیازها: در این مرحله، باید نیازهای پروژه را بررسی کرده و مسئولیتها و وظایف طراحی و اجرای روفگاردن را مشخص کنید.
۲. بررسی امکان ساخت: قبل از هرگونه اجرای پروژه، باید امکان ساخت و اجرای آن را بررسی کنید و محدودیتهای ممکن را در نظر بگیرید.
۳. طراحی سازه: در این مرحله، طراحی سازه روفگاردن اعم از سازه فلزی، بتنی و … انجام میگیرد.
۴. اجرای سازه: پس از طراحی سازه، باید سازه را اجرا کرده و با توجه به نوع سازه، باید از تخصصیهای مرتبط مانند معماران، مهندسان عمران و … استفاده کرد.
۵. نصب سیستم آبیاری: برای روفگاردن، نصب سیستم آبیاری مناسب بسیار مهم است. بهتر است در این مرحله از کارشناسان متخصص در زمینه آبیاری استفاده کنید.
۶. کاشت گیاهان: پس از نصب سیستم آبیاری، میتوانید گیاهان مناسب را برای روفگاردن خود کاشت کنید. در این مرحله باید به انتخاب گیاهان مناسب برای شرایط محیطی منطقه توجه کنید.
۷. دکوراسیون و تزئینات: در آخرین مرحله، میتوانید با استفاده از دکوراسیونهایی مانند گلدانها، صندلیها، میزها، چراغها و …، روفگاردن خود را زیبا و جذاب کنید.
در کل، برای اجرای یک روفگاردن، باید به نیازهای پروژه، امکانات ساخت، طراحی سازه، نصب سیستم آبیاری و کاشت گیاهان، دکوراسیون و تزئینات توجه کرد. برای اجرای یک پروژه موفق، بهتر است از تخصصیهای مختلف و کارشناسان مرتبط با آن استفاده کنید.
اجزای روف گاردن
روفگاردن یک فضای سبز و زیبا است که اغلب در فضای بالای ساختمانها قرار میگیرد. اجزای مختلفی برای روفگاردن وجود دارد که شامل موارد زیر است:
۱. سازه: سازههای مختلفی برای روفگاردن وجود دارد که میتواند شامل سازههای بتنی، فلزی، چوبی و … باشد. سازه اصلی روفگاردن باید قوی و پایدار باشد و وزن گیاهان، خاک و دیگر تجهیزات را تحمل کند.
۲. سطح پوششی: سطح پوششی روفگاردن میتواند شامل چمن، گیاهان پوششی، درختان، گیاهان آبیاری خودکار و … باشد. انتخاب گیاهان و سطح پوششی باید با شرایط آب و هوایی و میزان نور و حرارت در منطقه سازگار باشد.
۳. سیستم آبیاری: یکی از مهمترین اجزای روفگاردن، سیستم آبیاری مناسب است. سیستم آبیاری میتواند شامل سیستم آبیاری قطرهای، سیستم آبیاری زیرسطحی، سیستم آبیاری بارانی و … باشد.
۴. تجهیزات نورپردازی: استفاده از تجهیزات نورپردازی در روفگاردن، میتواند به شبکهبندی و زیبایی فضا کمک کند و نورپردازی شامل چراغهای دیواری، چراغهای آویزان و …
۵. تجهیزات دکوراتیو: تجهیزات دکوراتیو شامل گلدانها، صندلیها، میزها، چراغها و … میشود که به زیبایی و جذابیت روفگاردن کمک میکنند.
در کل، روفگاردن شامل سازه، سطح پوششی، سیستم آبیاری، تجهیزات نورپردازی و تجهیزات دکوراتیو است. همه این اجزا باید با یکدیگر سازگار باشند تا یک فضای سبز و زیبا برای شما ایجاد شود.
لایه های روف گاردن
یک روفگاردن عموماً شامل چندین لایه است که هر یک از آنها وظایف مختلفی را بر عهده دارند. این لایهها عبارتند از:
۱. لایه ضد آب: این لایه برای جلوگیری از نفوذ آب به ساختمان و زیرسازی روفگاردن استفاده میشود. این لایه باید از موادی مانند پلیاتیلن، پلیورتان و … ساخته شود و باید به دقت و با استفاده از مهارت کارشناسان نصب شود.
۲. لایه عایق: این لایه به منظور جلوگیری از ازدحام حرارت در ساختمانها و کمک به کاهش هزینههای انرژی استفاده میشود. مواد سازنده این لایه معمولاً شامل پلیاستایرن، فوم چندلایه و … هستند.
۳. لایه دفنی: این لایه معمولاً از موادی مانند شن، ماسه و سنگ کوچک تشکیل شده است و برای پشتیبانی از لایههای بالایی، تهیه شده است.
۴. لایه خاک و رس: این لایه برای باغبانی و کشت گیاهان روی روفگاردن استفاده میشود. این لایه باید به اندازه کافی عمیق و با موادی مانند خاک سبک و رس گندمی تهیه شود.
۵. گیاهان: این لایه شامل گیاهانی است که برای رسیدن به زیبایی و پوشش سبز مناسب بر روی روفگاردن کاشته میشوند. برای این لایه باید گیاهانی را انتخاب کرد که با شرایط محیطی منطقه و محدودیتهای روفگاردن سازگاری داشته باشند.
در کل، لایههای یک روفگاردن شامل لایه ضد آب، لایه عایق، لایه دفنی، لایه خاک و رس و گیاهان است. همه این لایهها باید با یکدیگر سازگار باشند تا یک روفگاردن زیبا، پایدار و موثر ایجاد شود.
گیاهان مناسب روف گاردن
گیاهان مناسب برای روفگاردن به عواملی مانند شرایط آب و هوایی، نور، خاک و فضای موجود در روفگاردن بستگی دارد. اما در کل، گیاهانی که در شرایط خشکی و گرمی سرشار از نور رشد میکنند و به خاک کم آب و خشک متکی هستند، برای روفگاردن مناسب هستند. به عنوان مثال، گیاهانی مانند کاکتوس، سوکولنتها، گیاهان زینتی مانند لاوندر، بونسای، رزماری و گیاهان خوراکی مانند گیاهان خوراکی تازه، سبزیجات و گیاهان دارویی میتوانند انتخاب خوبی برای روفگاردن باشند. همچنین، گلهای رز و شبدر نیز معمولاً در روفگاردنها کشت میشوند.
انتخاب گیاهانی که برای روف گاردن مناسب هستند، به عوامل مختلفی مانند محیط زیست، شرایط آب و هوایی، اندازه و شکل روف گاردن، و نوع خاک و سطح روف گاردن بستگی دارد. در ادامه چندین گیاه مناسب برای روف گاردن را برای شما معرفی می کنم:
- گیاهان سبز با برگ های کوچک: گیاهانی مانند چمن، یونجه، زوفا، و نعناع همگی گزینه های خوبی برای روف گاردن هستند. این گیاهان به دلیل اینکه نیاز کمی به آب دارند و می توانند در شرایط خشک و آفتابی رشد کنند، برای روف گاردن هایی که دسترسی به آب وجود ندارد و یا در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک هستند، مناسب هستند.
- گل های چمنی: گیاهانی مانند گل یخ، گل بنفشه، گل شمشاد و گل مریم، گزینه های خوبی برای روف گاردن هستند. این گیاهان زیبایی طبیعی خود را به روف گاردن شما اضافه می کنند و می توانند در شرایط آفتابی و خشک رشد کنند.
- گیاهان آپارتمانی: گیاهانی مانند سانسوریا، پاتوس، و پیچیده ها، گزینه های خوبی برای روف گاردن هایی هستند که اندازه کوچکی دارند و یا در مناطق شهری قرار دارند. این گیاهان برای رشد به نور کمی نیاز دارند و می توانند در شرایطی که نور آفتاب به طور کامل وجود ندارد، رشد کنند.
- درختچه ها: گیاهانی مانند صنوبر، کاج، زیتون و گلابی، گزینه های خوبی برای روف گاردن های بزرگتر هستند. این گیاهان به دلیل اینکه درختچه هستند و بزرگ می شوند، بهتر است در روف گاردن های بزرگتر که دارای فضای کافی هستند، کاشته شوند. این گیاهان به آب زیادی نیاز دارند و باید مطمئن شوید که خاک روف گاردن شما دارای زهکشی خوبی است.
در نهایت، برای انتخاب گیاهان مناسب برای روف گاردن خود، بهتر است با یک باغبان محلی مشورت کنید. آنها می توانند با توجه به شرایط خاص روف گاردن شما، بهترین گیاهان را برای شما پیشنهاد دهند. همچنین بهتر است از گیاهانی که به صورت وحشی رشد می کنند و به طور طبیعی در منطقه شما وجود دارند، استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بدست آورید.
گیاهان یک ساله یا Annual Plants؛ این گیاهان به عنوان گل هاي فضاي سبز استفاده مي شوند .
معمولا مقاوم به سرما نیستند و دوره زندگي نسبتاً کوتاهي دارند. مانند گل اطلسي و آهار .
گلهاي دائمي یا Perennial Plants؛ گیاهاني می باشند که بیش از یک سال در فضاي آزاد قابلیت رشد و نمو دارند. مانند گل تاجالملوک، داودي و زنبقهاي دایمي .
در طراحی کاشت گیاهان سه اصل زیبایی، اجرا و نگهداری مناسب باید مد نظر قرار گیرد، می توان آن را ترکیبی از علم و هنر طراح نیز دانست. محوطه یک ساختمان به عنوان اولین فضایی که بازدید کننده درآن قدم می گذارد از اهمیت بسزایی برخوردار است. این ساختمان می تواند یک مدرسه یا یک بیمارستان یا حتی فضای یک منزل مسکونی باشد. فردی که برای اولین بار وارد مکان می شود با هر نگاه درباره محیط اطراف خود قضاوت می کند .
گیاهان در محوطه جایگاه ویژه ای دارند که مهم ترین عنصر به کار رفته در محیط می باشند. بنابراین کاشت و جانمایی گیاهان در محیط عملی است که طراح باید با دقت و تخصص انجام دهد. طراحی کاشت عبارت است از یک فرآیند، یک هنر و در نهایت یک علم. فرایند کاشت گیاهان در محیط از یک مفهوم انتزاعی در ذهن طراح شروع شده و پس از ترکیب با نیازهای محیطی و موقعیت مکانی در نهایت به یک طرح کشت مناسب می انجامد. از آنجا که در طراحی کاشت گیاهان سه اصل زیبایی، اجرا و نگهداری باید مد نظر قرار گیرد، می توان آن را ترکیبی از علم و هنر طراح نیز دانست .
برای کاشت گیاهان از روش های مختلفی می توان تبعیت کرد. طراح محیط از یک سو باید با خصوصیات اقلیمی و محیط زیستی منطقه از قبیل خاک و هیدرولوژی و دما و بارش آشنا باشد و از سوی دیگر باتوجه به خصوصیات فیزیولژیکی گیاهان مختلف، تا بتواند بهترین گیاهان مناسب آن منطقه را بیابد.
از سوی دیگر طراح کاشت باید با به کار بردن اصول زیبایی شناسی و قواعد فرم و بافت و رنگ، ترکیب مناسبی ایجاد نماید که علاوه بر گیاه شناسی صحیح، زیبا و دلپذیر باشد .
الف) گیاهان یکساله بام سبز:
گیاهانی هستند که چرخه کامل زندگی شان یعنی از جوانه زدن بذر تا تولید گل و بذر جدید را در یک فصل رشد کامل می نمایند. لازم به ذکر است یک فصل رشد ممکن است شامل یک فصل تقویمی و یا بیشتر ولی حداکثر تا یکسال به طول بیانجامد. این گیاهان پس از تولید بذر خشک می شوند و می میرند. از جمله این گیاهان می توان به گل اطلسی، لادن و جعفری اشاره کرد که تمامی چرخه زندگی آنها از کاشت بذر تا تولید گل و تولید بذر در یک فصل رویش محقق می شود. نکته مهم این است که در گل های یکساله گاهی گروه هایی از گیاهان دوساله و یا چندساله وجود دارد ولی به علت اینکه فقط در سال اول گل های آنها باارزش می باشد، پس از تولید مرحله اول گل دیگر ارزش نگهداری ندارند. از این گروه می توان به گل میمون و مینای چمنی اشاره کرد. از نقطه نظر تولید گل و تحمل شرایط محیطی تنوع زیادی در بین گونه های گل یکساله قابل مشاهده است. به عنوان مثال در بعضی از آنها گل ها بسیار کوچک هستند مثل مروارید و در برخی گل ها بسیار درشت هستند مثل آفتابگردان. برخی را در ابتدا باید در خزانه کاشت و سپس گیاه رشد کرده را به زمین اصلی منتقل کرد مثل بنفشه و برخی را می توان به طور مستقیم در محل اصلی کاشت. بعضی مثل بنفشه، مینای چمنی، شب بو و همیشه بهار نسبت به سرمای زمستان مقاوم هستند لذا می توان آنها را پاییز کشت کرد. ولی برخی گل ها در برابر سرما حساس هستند مثل اطلسی، میمون، آهار و گل جاوید که لازم است در بهار و پس از رفع خطر یخبندان کاشته شوند .
ب) گیاهان دوساله بام سبز:
گیاهان فضای سبز دوساله به گیاهانی اطلاق میشود که چرخه زندگیشان در دو فصل رشد تکمیل میشود .لازم به ذکر است که دو فصل رشد گیاهی منطبق با دو فصل تقویمی نیست و عموما بیشتر از یکسال شمسی و حداکثر تا دو سال تقویمی به طًول می انجامد.ا ین گیاهان در سال اول فقط رشد رویشی دارند یعنی فقط شاخ و برگ تولید مینمایند و در طی این فصل رشد، مواد غذایی را در اندام های مختلف خود ذخیره مینمایند و در سال دوم به گل مینشینند و تولید بذر نموده و پس از رسیدن بذر میمیرند. گیاهان دو ساله در سال اول فاقد ساقه بوده و بر روی زمین گسترش مییابند. در سال دوم ساقه حقیقی یعنی ساقه گل دهنده که معمولاً طویل میباشد ایجاد میشود. از جمله این گیاهان گل شب بو میباشد .
ج) گیاهان چندساله بام سبز:
گیاهان چندساله هر سال تولید گل و بذر نموده و بیشتر این گیاهان با شروع فصل سرد در مناطق سردسیر، برگ ها خزان نموده و در سال بعد مجدداً با شروع فصل گرما دوباره رشد و نمو را آغاز می کنند. مانند ختمی، یاسمن، برگ نو و…
آیا برای کشت گیاهان در روف گاردن ، نور مصنوعی هم می توان استفاده کرد؟
له، برای کشت گیاهان در روفگاردن میتوان از نور مصنوعی نیز استفاده کرد. در بسیاری از شهرها، ممکن است که شرایط نوری مناسب برای کشت گیاهان در فضای باز فراهم نباشد. در چنین شرایطی، میتوان از نور مصنوعی برای رشد گیاهان استفاده کرد.
در واقع، برای کشت گیاهان در روفگاردن با نور مصنوعی، میتوان از لامپهای LED با طیف نوری مناسب استفاده کرد. برخی از این لامپها با طیف نوری قرمز و آبی، برای رشد گیاهان بسیار مناسب هستند. همچنین، میتوان از سیستمهای توزیع نور مناسب نیز بهره برد تا گیاهان به شکل مناسبی رشد کنند.
به هر حال، در نظر داشته باشید که گیاهان برای رشد و توسعه صحیح خود، به نور طبیعی نیاز دارند. بنابراین، اگر امکانش هست، بهتر است در صورت امکان، گیاهان را در محیطی با نور طبیعی کشت کنید. در غیر اینصورت، از نور مصنوعی با طیف مناسب و با رعایت دقیق شرایط نوری، میتوان برای رشد گیاهان در روفگاردن استفاده کرد.