آماده سازی خاک و کود محیط کشت بام سبز یا روف گاردن

آیا طراحی محیط و منظر براساس اصول و عوامل خاص انجام می گیرد؟

چگونه می توان نسبت به طراحی فضای سبز اقدام نمود؟

قدمت طراحی محیط و منظر، کشت و کار و نگهداری درختان زینتی، گل های باغچه ای و گیاهان فصلی هم زمان با شروع کشاورزی بوده است و ایرانیان از سال های دور به ایجاد فضای سبز، کشت و پرورش گل های بومی  به صورت محدود پرداخته و با توجه به اعتقادات و رسوم ایرانیان جزء اولین مللی بوده اند که در مراسم  و اعیاد گل به یکدیگر هدیه می دادند و این عمل را نوعی احترام به مهمان و همنوع خود می دانسته اند.

اهمیت اقتصادی

ایران کشوری است با 12 اقلیم از 14 اقلیم شناخته شده در جهان، با تفاوت درجه حرارت هوا حدود40 درجه سانتی گراد و به دلیل تنوع آب و هوایی و دارا بودن روزهای آفتابی زیاد توان تولید گل های باغچه ای و فصلی به اندازه تمام تولیدات کشورهای اروپایی را دارا می باشد، از طرف دیگر با گسترش شهرنشینی و افزایش رفاه عمومی، گذراندن اوقات فراغت و تفریح تبدیل به نوعی فرهنگ شده و از احتیاجات جامعه امروزی گردیده است. به نوعی که با سرمایه گذاری و تغییر سیاستهای قدیمی در این بخش باعث استفاده کارآمدتر از منابع و عوامل طبیعی همگون با نظام اجتماعی خواهیم بود.

در سال های اخیر به دلیل نیاز روزافزون بازار و تولید ثروت و به دلیل محدود شدن فضای زندگی مردم این وضعیت کاملاً تغییر کرده است. به گونه ای که احداث پارک ها و بوستان های بزرگ، گلخانه های بزرگ، تکثیر توسط افراد و یا توسط سازمان ها و شهرداری ها، به طور نسبتاً مجهز و کارآمد به منظور کشت و پرورش و تکثیر درختان زینتی، گیاهان باغچه ای و گل های فصلی و فراتر از آن، استفاده از روش های مختلف برای ایجاد تنوع، روند رو به رشدی داشته است. ایران یکی از خاستگاه ها و زادگاه های طبیعی گیاهان و تعدادی از درختان و درختچه ها می باشد، اما به لحاظ آماری هنوز موقعیت مناسبی از نظر تولید گل و گیاه در دنیا ندارد.

دلایل فراوانی برای این امر وجود دارد که مهم ترین آن را می توان عدم استفاده از تکنیک ها و ابزارهای روز دنیا، هدر رفت منابع و امکانات در اثر فرهنگ غلط استفاده از امکانات و منابع و نداشتن اطلاعات درخصوص نیازهای واقعی جامعه دانست. لذا راه حل اساسی و درست، بینش و شناخت صحیح از منابع و امکانات و به کارگیری درست آنها با استفاده از تکنولوژی روز می باشد که امید است در این زمینه گام های اساسی برداشته شود.

خاک مناسب روف گاردن

برای تهیه بستر کاشت درختان و درختچه های زینتی و گل ها به مواد زیر نیاز داریم.

خاک معمولی سبک و سنگین، کود دامی کاملاً پوسیده، خاک برگ

از ترکیب مواد فوق می توان به بستر کاشت مناسب برای گیاهان رسید. خاکهای معمولی که برای درختان و درخچه های زینتی انتخاب می شوند از اراضی کشاورزی درجه یک باید تهیه شوند تا علاوه بر دارا بودن مواد غذایی مناسب فاقد شوری و آهک بالا باشند. این خاک ها در بعضی از مناطق از معادن تهیه شده و بعد از گذراندن از الک هایی، ناخالصی هایی مانند سنگ های درشت و ریز را جدا می نمایند. مزیت این نوع خاک ها عدم وجود بذر علف های هرز می باشد ولی قیمت بالاتری دارند. در عوض خاک های معمولی دارای ناخالصی بیشتری بوده و قیمت کمتری دارند .

انواع کودهای محیط کشت روف گاردن

کودها به  دو نوع کودهای شیمیایی و کودهای آلی تقسیم بندی می شوند.

کودهای آلی به کودهایی گفته می شود که منشأ آن گیاهی و یا جانوری باشد مانند کودهای حیوانی و یا خاک برگ

کودهای شیمیایی به کودهایی گفته می شود که منشاء معدنی دارند و یا مصنوعاً توسط انسان ساخته می شوند مانند کود اوره

هر دو نوع کود نیز باید به خاک اضافه شوند و کمبود هر کدام از آنها می تواند باعث کاهش رشد شود.

باید دقت کرد که نهال های کوچک و ضعیف نسبت به کود زیاد، علی الخصوص کود گوسفندی و مرغی که دارای فسفر بالا  می باشد، حساس بوده و اصطلاحاً می سوزند و از بین می روند.

بستر کاشت درختان و درختچه های زینتی  و گل های فصلی در مقایسه با گیاهان باغی متفاوت بوده و در بیشتر مواقع نیازمند محیط کشت با تأسیسات شبیه به گلخانه و یا تونل پلاستیکی می باشند و به ندرت از مزارع و بسترهای کاشت نظیر مزرعه استفاده می شود.  در تمام فصل های سال تولید این گونه گیاهان معمولا در خارج از گلخانه و یا زیر پوشش پلاستیکی ادامه دارد. با توجه به اینکه تولید این نوع از گیاهان بیشتر به صورت متراکم و در محیط های بسته انجام می شود بنابراین نیازمند استفاده از موادی به غیر از خاک و با خواص متفاوت می باشد. شناخت این خواص و استفاده بجا از آن منجر به تولید موفق خواهد شد.

خاک در اصل سه وظیفه عمده دارد اول اینکه گیاه را در خود  نگه می دارد. دوم اینکه با استفاده از ذخایر غذایی خود باعث تغذیه گیاه می شود و سوم اینکه با آب و هوای موجود درمنافذ خود، هم باعث آبیاری و هم باعث تهویه می شود. بنابراین خاک مناسب خاکی است که هرسه عامل فوق را با توجه به نوع گیاه کاشته شده بتواند به نحو مطلوب و مورد نیاز آن گیاه در اختیار قرار دهد. حال با توجه به اینکه گیاهان نیازهای متفاوتی دارند، پس اول باید نوع گیاه و نیازهای آن را شناسایی نموده و بعد با توجه به نوع نیاز گیاه، خاک مناسب را برای آن گیاه فراهم نمود.

نکات انتخاب خاک مناسب روف گاردن

  • خاک مناسب برای درختان و درختچه ها باید عاری از هرگونه آلودگی بوده و با توجه به نیاز گیاه تهیه شده باشد.
  • بعضی از درختان وقتی در زمین کشت می شوند در طی چند سال که در زمین باقی می مانند، ممکن است از ریشه های آنها موادی ترشح شود که برای درختان دیگر مشکل ساز شود، بنابر این حتی الامکان از به کار بردن این نوع خاک ها خودداری شود.
  • خاک خوب علاوه بر دارا بودن تمام مواد غذایی مورد نیاز گیاه باید دارای بافت و ساختمان مناسب باشد تا گیاه بتواند رشد مناسب داشته باشد.

شخم زدن خاک روف گاردن

عملیات شخم زدن برای ایجاد تهویه و زیرو رو کردن خاک سطحی و یا در صورت لزوم مخلوط کردن با خاک اعماق پایین تر صورت می گیرد، زیرا معمولاً خاک های اعماق پایین دارای مواد عالی کمتری نسبت به خاک سطح زمین است.

این کار معمولاً توسط تراکتور و گاوآهن برگردان دار انجام می شود. انجام عملیات شخم و زیرورو کردن خاک سطحی فقط در محل کاشت درختان و ایجاد فضای سبز صورت می گیرد و بقیه قسمت ها مانند راهروهای ارتباطی که بعد از عملیات تسطیح، میخکوبی و مشخص شده است دست نخورده باقی می ماند.

اصلاح خاک روف گاردن

خاک ها خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند. خاصیت فیزیکی شامل بافت خاک و ساختمان آن است. خاصیت شیمیایی خاک مربوط به عناصری است که در داخل خاک به صورت محلول وجود دارد و در تغذیه گیاه به کار می رود. اهمیت خواص فیزیکی خاک از خواص شیمیایی آن بیشتر است و خاکی را که برای کاشت درخت و درختچه زینتی درنظر می گیرند باید با نیازهای گیاه تطابق داشته باشد تا ضمن تهویه بهتر ریشه رشد آن نیز به طور طبیعی صورت گیرد. لذا اگر وضعیت فیزیکی خاک مناسب نباشد درصورت وجود عناصر غذایی در خاک جذبی صورت نخواهد گرفت.

الف) اصلاح فیزیکی خاک: بعضی از درختان و درختچه های زینتی برای رشد خود نیازمند خاکی می باشند که بتواند ضمن در اختیار گذاشتن عناصر غذایی مورد نیاز گیاه  اکسیژن زیادی برای گیاه فراهم نماید. برای این دسته از گیاهان باید از خاک سبک حاوی مواد آلی فراوان استفاده نماییم تا ضمن در اختیار گذاشتن رطوبت کافی بتواند تهویه کافی نیز انجام دهد. برخی دیگر نیازمند خاک سنگین می باشند برای اینگونه درختان باید از خاک های رسی استفاده نمایم.

ب) اصلاح شیمیایی خاک: اضافه کردن هر نوع کود به خاک به منظور رفع نیازهای غذایی درختان و درختچه ها را اصلاح شیمیایی خاک گویند. حال چند سؤال مهم مطرح می شود که باید به آنها جواب داد اولا منظور از کود چه نوع کودهایی است. ثانیاً چگونه می توان فهمید که چه مقدار کود و از چه نوعی باید به آن اضافه کرد.

زمان و روش کوددهي خاک روف گاردن

بهترین زمان و روش کودپاشي آن است که کود را در طول مدتي که گیاه نیاز دارد، به مقدار لازم در اختیار گیاه قرار دهد .کود را قبل از کاشت و یا بعد از کاشت به خاک مي دهند. در صورتي که کود در خاک حرکت نکند و نتوان آن را به نحوي در آب حل و به خاک اضافه نمود، مي بایستي آن کود را حتماً قبل از کاشت به خاک داد. کودهاي فسفره در خاک حرکت نکرده و به سرعت در خاک تثبیت مي شوند. کودهاي فسفره را نمي توان در سطح خاک پخش کرد و یا از طریق آبیاري به محیط فعالیت ریشه رسانید چنانچه این عمل انجام گیرد، فسفر داده شده در خاک سطحي تثبیت گشته و به ناحیه توسعه ریشه نخواهد رسید. به طورکلي، کودهایي که به میزان کمي در آب محلول هستند قبل از کاشت به بستر اضافه می شوند.

کودهای حیوانی و مصرف آنها در خاک روف گاردن

کودهاي حیواني و مصرف آنها مصـرف کودهاي حیواني درکشـت گیاهان  از بدو اهلي نمودن حیوانات شـروع شـده اسـت. فضولات حیوانات وقتي روي زمین ریخته شـد گیاهان در آن محل رشـد سریع تري داشته اند. براساس همین موضوع  مصرف آن در همان زمان ها شروع شده است کود حیواني برخلاف کودهاي شیمیایي اثرات یک جانبه نداشته بلکه از یک طـرف کمـک به تأمین موادغذایي نموده و از طرف دیگر خصوصیات فیزیکي خاک را نیز اصلاح مي نماید.

اثرات و اهمیت کود حیواني درکشاورزی 

  • در اصلاح ساختمان خاک مؤثر است.
  • منبع تأمین مواد غذایي براي گیاه است.
  • در افزایش تولید محصول مؤثرند .که به شرح زیر توضیح داده مي شود.

تأثیر کود حیواني در خاک روف گاردن

  • ظرفیت نگهداري آب در خاک را افزایش مي دهد. که این امر در مواقع کم آبي کمک شایاني خواهد نمود.
  • نفوذپذیري آب در خاک را بهبود مي بخشد .
  • کود حیواني آب درون خاک را با ذرات خاک متصل می نماید و از تبخیر و نفوذ سریع آن جلوگیري کرده و آماده براي جذب گیاه مي سازد و همین امر سبب جلوگیري از فرسایش نیز مي گردد.
  • کود حیواني عملیات زراعي را آسان نموده و زمین را براي گاورو نمودن بهبود مي بخشد.
  • کود حیواني در خاک هاي شني سبب اتصال بهتر ذرات در خاک گشته و در خاک هاي رسي سبب افزایش درصد تخلخل و نفوذپذیري خاک مي گردد.
  • کودهاي حیواني به علت داشتن ماده آلي سبب بهبود هوادهي خاک مي گردند کودهاي حیواني اسیدهاي آلي و موادغذایي موجود در خاک را آماده براي جذب گیاه مي نماید.
  • میزان جذب حرارت در خاک تیره بیشتر از خاک هاي روشن بوده و به همین لحاظ کودهاي حیواني کمک زیادي به گرم شدن زمین و نهایتا رشد بیشتر گیاه مي کنند.
  • کود حیواني قدري خاصیت قلیایي دارد که به مرور با مصرف کودهاي حیواني ـPH خاک افزایش مي یابد.
  • کود حیواني باعث افزایش میکرو اورگانیسم گردیده و باعث افزایش فعالیت بیولوژیکي خاک مي گردد.

اهمیت کودهاي حیواني بر روي تأمین مواد غذایي مورد نیاز گیاه

در کیفیت کودهاي حیواني موارد زیر مؤثر بوده و در آن دخیل مي باشند.

1ـ نوع حیوان 2ـ سن حیوان 3ـ مقدار و ارزش غذایي مصرف روزانه حیوان 4ـ نوع کاري که حیوان انجام مي دهد .5ـ نوع جنس بستر و مقدار آن 6 ـ نسبت کود مایع (ادرار) و جامد 7ـ نحوه و تکنیک نگهداري کود هرچند میزان فسفر داخل کودهاي حیواني نسبت به کودهاي شیمیایي بسیار اندک است ولي جذب فسفر از سوي گیاه از طریق خاک ها به خصوص خاک هاي قلیایي بسیار کم مي باشد زیرا فسفر وارده به خاک در سال اول حدود11  تا 13 درصد قابل جذب خواهد بود در حالي که فسفر داخل کود حیواني در داخل خاک جذب را آسان مي نماید.

اهمیت کودهاي حیواني در میزان تولید محصول

همانطوري که قبلاً نیز اشاره شد تأثیر کودهاي حیواني چه بر روي خاک ها، چه به لحاظ داشتن مواد مغذي یک فرآیند با ارزش مي باشد. در اغلب مواقع اثرات مثبت کودهاي حیواني در افزایش تولید محصول محرز است. چه در مؤسسۀ تحقیقات خاک و آب و چه در سایر مراکز تحقیقاتي در خارج کشور موارد یاد شده بالا به اثبات رسیده است. اثرات مفید کودهاي حیواني ظرف 4ـ3 سال از بین خواهد رفت .

تخمیر کودهاي حیواني

کودي های تازه را نمي توان مصرف نمود زیرا باید مدتی به شکل مناسب نگهداری شود تا توسط باکتری های هوازی و بی هوازی تخمیر گردند.

از بین رفتن کودهاي حیواني

 چنانچه رعایت اصول در نگهداري کود نشود در زمان انتقال به محل مصرف قسمت عمده آن از بین خواهد رفت. بنابراین از زمان تولید تا انتقال به مزرعه از راه هاي مختلفي خاصیت این کودها به شرح زیر از بین خواهد رفت. البته از بین رفتن مایعات داخل کودهاي حیواني به تنهایي انجام نمی گیرد  بلکه مواد غذایي قابل حل در آب نیز به همراه این مایعات از بین خواهد رفت. یعني نیتروژن، فسفر، پتاس نیز هدر خواهد رفت. از طرفي موادآلي قابل حل نیز به میزان قابل توجهي کاهش خواهد یافت.