روف گاردن چیست؟
روف گاردن به فضای سبز و گل‌دار که روی بام ساختمان‌ها احداث میشود، گفته میشود. روف گاردن مزایای زیادی برای ساکنین ساختمان و شهر دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- افزایش فضای سبز و تنوع زیستی در شهر
- کاهش آلودگی هوا و صدا
- بهبود آب و هوای منطقه
- کاهش مصرف انرژی برای تهویه و تبرید
- افزایش ارزش مالی و زیبایی ساختمان
- ایجاد فضای تفریحی و استراحتی برای ساکنین
تنها استاندارد در حوزه ساخت و اجرای بام سبز، استاندارد 17076 سازمان ملی استاندارد ایران است که تمامی سازمان های ذیربط مانند شهرداری ها و مهندسان ساخت از این استاندارد برای اجرای بام سبز استفاده می کنند.
استاندارد 17076 : شماره استانداردموضوع: سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) آب گیری و نگه داشت واسطه های لایه های زه کش ژئوکامپوزیت -روش آزمون
سال تصویب: 1392
رشته: کمیته ملی استاندارد مهندسی ساختمان و مصالح و فرآورده های ساختمانی
ICS:91/060/20.65/020/20
لینک استاندارد http://standard.isiri.gov.ir/StandardView.aspx?Id=37047
آشنایی با سازمان ملی استاندارد ایران مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ تنها مرجع رسمی کشور است که وظیفه تعيين، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) ایران را به عهده دارد. نام موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب یک صد و پنجاه و دومین جلسه شورای عالی اداری مورخ 26/09/90 به سازمان ملی استاندارد ایران تغییر و طی نامه شماره 206/5838 مورخ 24/7/90 جهت اجرا ابلاغ شده است. تدوین استاندارد در حوزه های مختلف در کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان سازمان، صاحب نظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی اگاه و مرتبط انجام می شود و کوششی همگام با مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی، فناوری و تجاری است که از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع، شامل تولید کنندگان، مصرف کنندگان، صادر کنندگان و واردکنندگان، مراکز علمی و تخصصی، نهادها، سازمانهای دولتی و غیر دولتی حاصل می شود. پیش نویس استانداردهای ملی ایران برای نظرخواهی به مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می شود و پس از دریافت نظرها و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) ایران چاپ و منتشر می شود. پیش نویس استانداردهایی که مؤسسات و سازمان های علاقه مند و ذی صلاح نیز با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می کنند در کمیته ملی طرح و بررسی و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی ایران چاپ و منتشر می شود . بدین ترتیب، استانداردهایی ملی تلقی می شوند که بر اساس مفاد نوشته شده در استاندارد ملی ایران شماره ۵ تدوین و در کمیته ملی استاندارد مربوط که سازمان ملی استاندارد ایران تشکیل میدهد به تصویب رسیده باشد. سازمان ملی استاندارد ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد (ISO) ، کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک (IEC) و سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی (OIML) است و به عنوان تنها رابط کمیسیون کدکس غذایی (CAC) در کشور فعالیت می کند. در تدوین استانداردهای ملی ایران ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین المللی بهره گیری می شود سازمان ملی استاندارد ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون، برای حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و عمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردهای ملی ایران را برای محصولات تولیدی داخل کشور و یا اقلام وارداتی، با تصویب شورای عالی استاندارد، اجباری نماید. سازمان می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید. همچنین برای اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و مؤسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و صدور گواهی سیستم های مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و مراکز کالیبراسیون (واسنجی) وسایل سنجش، سازمان ملی استاندارد ایران این گونه سازمانها و مؤسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران ارزیابی می کند و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا و بر عملکرد آنها نظارت می کند. ترویج دستگاه بین المللی یکاها، کالیبراسیون (واسنجی) وسایل سنجش، تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی ایران از دیگر وظایف این سازمان است.
پیش گفتار استاندارد «سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) -آب گیری و نگه داشت واسطه های لایه های زهکش ژئوکامپوزیت – روش آزمون» که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و تدوین شده است و در چهارصد و پنجاهمین اجلاس کمیته ملی مهندسی ساختمان و مصالح و فراورده های ساختمانی مورخ 27/9/1392 مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود. برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارایه شود، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، باید همواره از آخرین تجدید نظر استانداردهای ملی استفاده کرد.
منبع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:
- ASTM E2398: 2011, Standard Test Method for Water Capture and Media Retention of Geo Composite Drain Layers for Vegetative (Green) Roof Systems
سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) – آب گیری و نگه داشت واسطه های لایه های زهکش ژئوکامپوزیت – روش آزمون
1- هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین مقدار نگهداری آب و واسطه های لایه های زهکش مصنوعی به کار رفته در سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) می باشد. این استاندارد برای لایه های زهکش ژئوکامپوزیت که آب و واسطه ها را در کاسه های فنجانی در سطح بالای خود نگه میدارند کاربرد دارد. نمونه های آن شامل غشاهای شکل دار پلاستیکی و تخته های فوم پلاستیکی سلول بسته هستند. این استاندارد در مورد فرآورده های ساخته شده از مواد جاذب آب کاربرد ندارد. مقدارهای بیان شده در این استاندارد برحسب واحدهای S1 است. مقدارهای ارایه شده در پرانتزها تبدیل های ریاضی مقادیر برحسب واحدهای اینچ-پوند بوده و صرفا برای اطلاع کاربر این استاندارد فراهم شده اند.
یادآوری ۱– تعیین مشخصه های قابلیت عملکرد سامانه های بام گیاهی (بام سبز)، اطلاعاتی را فراهم می آورد که ارزیابی جنبه های مهندسی مربوطه به این امکانات را تسهیل می کند. چنین جنبه هایی می تواند شامل الزامات طراحی سازه، مهندسی مکانیک و الزامات طراحی حرارتی و الزامات ایمنی حریق و حیات باشد.
یادآوری ۲– اطلاعات دقیق درباره ظرفیت نگهداری آب و واسطه ها مربوط به لایه های زهکش ژئوکامپوزیت برای پیش بینی بارمرده جهت سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) ضروری است.
یادآوری ۳– تعیین این مشخصه های قابلیت عملکرد سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) اطلاعاتی فراهم می کند که ارزیابی قابلیت عملکرد یک سامانه بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) را نسبت به سایر سامانه ها تسهیل می کند.
یادآوری ۴– مقدار آب گیری نیز در ارزیابی نیاز به آبیاری برای طرح های مختلف بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) مفیدند.
یادآوری ۵– اطلاعات در مورد حجم واحد نگه داشت واسطه ها نیز برای پیش بینی مقدار موادی که برای ساختن یک بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) با ضخامت كل معين، لازم خواهند بود ضرورت دارند.
هشدار – در این استاندارد تمام موارد ایمنی و بهداشتی نوشته نشده است. در صورت وجود چنین مواردی، مسئولیت برقراری شرایط ایمنی و سلامتی مناسب و اجرای آن بر عهده کاربر این استاندارد است.
2- مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آن ها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزیی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود. در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آن ها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدید نظر و اصلاحیه های بعدی آن ها مورد نظر است. استفاده از مراجع زیر برای این استاندارد الزامی است:
- · 2-1: ASTM E 631, Terminology of Building Constructions
- · 2-2: ASTM E 2114, Terminology for Sustainability Relative to the Performance of Buildings
- · 2-3: ASTM E 2397, Practice for Determination of Dead Loads and Live Loads associated with Green Roof Systems
3- اصطلاحات و تعاریف
در این استاندارد علاوه بر اصطلاحات و تعاریف تعیین شده در استانداردهای بندهای ۲-۱ و ۲-۲، اصطلاحات و تعاریف زیر نیز به کار میرود:
3-1: آب گرفته شده: مقدار آبی که بعد از توقف افزودن آب جدید (از طریق باران یا آبیاری در لایه زهکش سبز) باقی می ماند و نمی تواند جز از طریق تبخیر یا تعرق گیاه، بام را ترک کند.
3-2: زیرنمونه: بخشی از یک ماده یا نمونه آزمایشگاهی که از آن چندین آزمونه برای آزمون می توان به دست آورد.
3-3: لایه زهکش ژئوکامپوزیته: یک ورقه مصنوعی، حصیر یا تخته که به طور اختصاصی برای انتقال افقی آب به سوی کاریزهای عرشه بام، | آبراههاه یا ناودان ها طراحی شده است.
یادآوری – لایه های زهکش ژئوکامپوزیت شامل حصیرهای زه کش جاذب هستند که عملکرد اصلی آن زه کشی است، اما در نگهداشت آب نیز شرکت دارند (به آب نگه داشته شده مراجعه کنید). بعضی لایه های زهکش ژئوکامپوزیت می توانند شامل کاسه هایی روی سطوح بالای خود باشند که آب گیری کنند (به آب گرفته شده مراجعه کنید).
3-4: آب نگه داشته شده: مقداری از آب است که علی رغم زه کشی گرانشی در سامانه بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) در آن یا در یکی از مولفه های آن و بعد از این که افزایش آب جدید در اثر بارش یا آبیاری مصنوعی متوقف شد، برای یک دوره طولانی باقی می ماند.
یادآوری – بیشتر این آب به صورت زه آب در نمی آید اما در فرایندهای واسطه تعریق گیاهی مصرف می شود.
3-5: حجم واحد نگه داشت واسطه ها: حجم مورد نیاز بر حسب cm/cm (ft/ft) برای پر کردن لایه زهکش ژئوکامپوزیت تا بالاترین قسمتهای سخت لایه زهکش ژئوکامپوزیت است.
3-6: حجم واحد آب گیری: حداکثر حجم آب بر حسب cm/cm (ft/ft) که یک لایه زهکش ژئوکامپوزیت میتواند در یک شیب معین نگه دارد.
یادآوری – برای سامانه های بام گیاهی (بام سبز یا روف گاردن) جایی که لایه زهکشی ژئوکامپوزیت با واسطه ها زه کشی دانهای پر خواهد شد فرض میشود حجم واقعی ۲۵ درصد از حجم اندازه گیری شده باشد. این فرض مقایسه مستقیم بین زه کشی های ورق ژئوکامپوزیت را صرف نظر از واسطه های زه کشی دانه ای به کار رفته مجاز می سازد. در محاسبه آب گیری واقعی یک ورق زهکش ژئوکامپوزیت به کار گرفته شده در یک مجموعه بام گیاهی (بام سبز)، تخلخل واسطه زه کشی دانه ای باید در نظر گرفته شود (به استاندارد بند ۲-۳ رجوع کنید).
4- اصول آزمون
این استاندارد روشی برای اندازه گیری حجم واسطه های دانه ای یا آب یا هردو که لایه های زه کشی ژئوکامپوزیت می توانند آن را به خود اختصاص دهند، فراهم می کند. این آزمون شامل پر کردن لایه های زهکش ژئوکامپوزیت با ماسه و آب برای ایجاد حجمهای نسبی می باشد. از آنجا که آب گیری تحت تاثیر شیب لایه زهکشی ژئوکامپوزیت خواهد بود، آزمونها در چندین شیب انجام گرفته اند.
5- وسایل
5-1- ترازو با دقت ۰٫۱۴ گرم (۱۰۰۵ اونس)؛
5-2- چمچه؛
5-3- قطره چکان آب؛
5-4-نوار پهن آلومینیومی ۱۰ سانتی متری (۴اینچ) و یا صفحه مسی؛
۵-۵-چسب لاتکس
5-6- خط کش
6- آماده سازی
یک زیر نمونه مستطیلی از لایه زهکش ژئوکامپوزیت را برای آزمون ببرید. این زیر نمونه باید فقط حاوی کاسه های کامل و سالم در حداقل یک مربع با بعد ۱۵ سانتی متر (۶ اینچ) باشد. به – علاوه زیر نمونه باید شامل حداقل چهار کاسه باشد.
7- روش انجام آزمون
زیرنمونه را در شرایط خشک وزن و مقدار آن را ثبت کنید. با این زیر نمونه در سطح تراز، کاسه ها را با آب توسط قطره چکان پر کنید و دقت نمایید که دیگر قسمتهای زیر نمونه را مرطوب نکنید. زیر نمونه را با کاسه های پر شده به ترازو منتقل و وزن آنرا اندازه گیری و ثبت کنید. با استفاده از خط کش، فاصله بین مراکز کاسه های مجاور در امتداد پهنا و درازای زیر نمونه را اندازه گیری کنید.
یادآوری – در این روشهای اندازه گیری فرض شده است که کاسه ها به شکل مستطیلی مرتب شده اند. آزمون را بعد از پر کردن زیر نمونه در سطوح شیب دار تکرار کنید. آزمون باید با توجه به شیبهای زیر کامل گردد:
– شیب ۲ درجه (۳٫۵ درصد)؛
– شیب ۵ درجه (۸٫۷ درصد)؛
– شیب ۱۰ درجه (۱۷٫۶ درصد)؛
– شیب ۲۰ درجه (۳۶٫۴ درصد).
یک حصار در اطراف حاشیه زیرنمونه با استفاده از نوار فلزی تشکیل دهید. در صورت ضرورت لبه های حصار را با استفاده از چسب لاتکس آب بندی کنید. بگذارید که چسب خشک گردد و با استفاده از خط کش ابعاد داخلی حصار را اندازه گیری کنید. وزن سامانه را اندازه گیری کرده و مقدار آن را ثبت کنید. لایه زهکش ژئوکامپوزیت را با ماسه درشت پر کنید تا این که بالاترین سطوح ناهموار پوشیده گردند. سپس آن را توزین و ثبت نمایید. وزن واحد ماسه درشت را بر حسب kg/m یا ib/ft تعیین کنید.
8- بیان نتایج
حجم واحد نگهداری واسطه ها را به صورت زیر محاسبه کنید:
(۱) (در یکای in-ib) Rm= 122 × Ws / (xγ × y)
(۲) (در یکای SI) Rm= 1 × 10000000 × Ws / (xγ × y)
که در آن
Rm حجم واحد نگهداشت واسطه ها بر حسب cm/cm (ft/ft)
Ws حجم سامانه پر شده با ماسه منهای وزن سامانه بدون ماسه بر حسب Kg (Ib)
(3) (در یکای in-ib) Rw=( 2.31 × Ww) / (N × X × Y )
(4) (در یکای SI) Rw=( 1 × 1000 × Ww) / (N × X × Y )
که در آن:
Rw حجم واحد آبگیری بر حسب cm/cm (ft/ft)
Rf حجم واحد آبگیری زمانی که با واسطه ها پر می شود بر حسب cm/cm (ft/ft)
Ww وزن زیر نمونه پر شده با آب منهای وزن زیر نمونه خشک، بر حسب کیلوگرم(پوند)
N تعداد کاسه ها زیر نمونه
X طول کاسه در راستای پنهای زیر نمونه، بر حسب سانتی متر(اینچ)
Y طول کاسه در راستای درازای زیر نمونه، بر حسب سانتی متر(اینچ)
تمام آزمون ها را به صورت دوتایی انجام دهید. اگر نتایج دو آزمون دارای بیش از 5 درصد تفاوت باشند، در آن صورت آنها را تکرار کنید.
9- گزارش آزمون
گزارش آزمون نتایج آزمون را به صورت زیر گزارش کنید:
9-1-ارجاع به این استاندارد ملی ایران؛
9-2-اندازه زیر نمونه آزمون شده؛
9-3-تعداد کاسه ها موجود در زیر نمونه؛
9-4-حجم واحد نگه داشت واسطه؛
9-5-حجم واحد آب گیری، یعنی هم Rw و هم Rf را برای ۵ شیب مختلف.
10- دقت و اریبی
10-1-دقت
دقت این روش برای اندازه گیری ظرفیت نگهداری واسطه ها و آب گیری در حال تعیین است. آزمایشگاههای علاقه مند برای ارزیابی دقت آزمون خود می توانند در برنامه های مقایسات بین آزمایشگاهی شرکت کنند.
10-2-اریبی
انحراف در مورد این اندازه گیریها تعیین نشده است، زیرا هیچ مقدار مرجعی برای مواد مورد استفاده وجود ندارد.
مطالب مرتبط
مزیت های اجرای بام سبز یا روف گاردن
نقش گیاهان مناسب و مورد استفاده بام سبز در کاهش آلودگی هوا
ویژگی های خاک و کود مناسب بام سبز یا روف گاردن
مزایای بام سبز در کاهش آلودگی محیط های شهری
نقش بام سبز یا روف گاردن در کاهش آلودگی ها
راهنمای انتخاب گیاهان روف گاردن یا بام سبز
اصول زیبا شناختی در طراحی روف گاردن یا بام سبز
اشتراک ها: روف گاردن